ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşında sular duruluyor.
Kısa süreli bir vergi artırımı yarışına giren taraflar, Londra’da tekrar görüştü.
ABD ile Çin, yapılan görüşme ile Cenevre mutabakatını hayata geçirmeyi amaçlayan ticaret anlaşmasının detaylarını onayladı.
ABD ÇİN’E YÖNELİK KISITLAMALARI KALDIRACAK
Çin Ticaret Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, Çin, ihracat kontrolü altındaki ürünlerin, özellikle nadir toprak minerallerinin ihracat başvurularını inceleyip onaylayacak; buna karşılık ABD, Çin’e yönelik bir dizi kısıtlayıcı önlemi kaldıracak.
Anlaşma, iki ülke arasındaki ticaret gerilimlerini hafifletmeyi ve küresel tedarik zincirlerini stabilize etmeyi hedefliyor.
Ancak Çin, bu düzenlemeyi yalnızca bir “çerçeve” olarak nitelendirirken, “anlaşma” terimini kullanmaktan kaçınıyor.
ABD VE ÇİN ARASINDAKİ TİCARET SAVAŞI
Nisan 2025’te ABD’nin Çin ithalatına yüzde 145 gümrük vergisi uygulaması ve Çin’in buna yüzde125’lik misilleme tarifeleriyle yanıt vermesi, iki ülke arasındaki 600 milyar dolarlık ticareti ciddi şekilde sekteye uğratmıştı.
Mayıs ayında Cenevre’de yapılan görüşmelerde, taraflar 90 günlük bir tarife askıya alma kararı almış ve ticaret anlaşmazlıklarını çözmek için bir çerçeve oluşturmuştu. Ancak Çin’in nadir toprak mineralleri ihracatına getirdiği kısıtlamalar ve ABD’nin teknoloji ihracatı ile Çinli öğrencilerin ABD üniversitelerine erişimine yönelik engelleri, gerilimi tırmandırmıştı.
ABD, HİNDİSTAN İLE DE BİR ANLAŞMA PEŞİNDE
Çin Ticaret Bakanlığı, 25 Haziran’da nadir toprak minerallerinin ihracat lisans başvurularının hızlandırıldığını ve “uygun bazı başvuruların” onaylandığını duyurdu. Bu mineraller, elektrikli araçlar, robotlar, rüzgar türbinleri ve diğer yüksek teknolojili ürünlerin üretiminde kritik öneme sahip.
ABD tarafında ise Ticaret Bakanı Howard Lutnick, anlaşmanın 25 Haziran’da “imzalanmış ve mühürlenmiş” olduğunu belirtti.
ABD Başkanı Donald Trump, 26 Haziran’da Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, anlaşmanın tamamlandığını ve yakında Hindistan’la da benzer bir anlaşma beklediğini ifade etti.
ANLAŞMANIN DETAYLARI
Anlaşma, Çin’in nadir toprak mineralleri ihracatındaki kısıtlamaları gevşetmesini ve ABD’nin çip tasarım yazılımları gibi ileri teknoloji ürünlerine yönelik ihracat kontrollerini kaldırmasını içeriyor.
Ayrıca, ABD, Çin mallarına uygulanan gümrük vergilerini yüzde 145’ten yüzde 55’e düşürecek. Bu oran, yüzde 10 temel tarife, Trump’ın ilk döneminden kalan yüzdee 25 ve fentanil ticaretiyle ilgili yüzde 20’lik ek tarifelerden oluşacak.
Çin ise ABD mallarına uyguladığı tarifeleri yüzde 125’ten yüzde 10’a indirecek. Taraflar, düzenli ticaret görüşmeleri için bir mekanizma kurmayı da taahhüt etti.
“İYİ NİYET JESTİ”
Bu anlaşma, iki ülkenin ekonomik politikalarındaki hızlı değişimlerin etkilerini de yansıtıyor. ABD ekonomisi, Ocak-Mart 2025 döneminde, şirketlerin ve hanehalklarının tarifeler öncesinde ithalatı artırması nedeniyle yıllık yüzde 0,5 oranında daraldı. Çin’de ise Mayıs 2025’te fabrika karları bir önceki yıla göre yüzde 9’dan fazla düşerken, otomotiv sektörü bu kaybın büyük bir kısmını oluşturdu. Trump ve diğer ABD yetkilileri, Hindistan dahil diğer ülkelerle de benzer ticaret anlaşmaları yapmayı planladıklarını belirtti. Lutnick, “Anlaşma üstüne anlaşma yapacağız” diyerek bu vizyonu vurguladı.
Çin, anlaşmayı bir “iyi niyet jesti” olarak tanımlasa da, yalnızca bir çerçeve olarak nitelendirmesi, tam bir anlaşma taahhüdünden kaçındığını gösteriyor. Yine de, bu adım, küresel tedarik zincirlerini desteklemek ve ekonomik belirsizlikleri azaltmak açısından önemli bir ilerleme olarak görülüyor. Anlaşmanın nihai uygulaması, liderlerin onayına bağlı olup, taraflar daha kapsamlı bir ticaret anlaşması için görüşmelere devam edecek.